Petruk Kiyat dening Sumping Purba Kayun

Petruk Kiyat dening Sumping Purba Kayun

Trisna Dwi Setianingsih

Mega peteng tansah nutupi cahyaning surya. Mrepet-mrepet gelut rebutan hawa. Swasana Ngastina tansah abang mbranang kaya mawa. Kaya Duryudana sing kepengin numpas tapis tanpa tilas para Pandhawa. Dheweke arep misuda Narapati Basukarna dadi ratuning Ngamarta. Ora sudi yen sing bakalan dadi ratu bocah Pandhawa. Sengkuni lan Bathari tansah melu nyegkuyung Duryudana. Apa maneh Durna. Dheweke gething banget amarga saben-saben ana nugraha mesthi sing entuk para Pandhawa. Anake dhewe, Dewi Srani, ora tau sing jenenge entuk kanugrahan. Patih Sengkuni banjur nyiapake bala prajurit kanggo nantang lan nanting Pandhawa. Bocah-bocah Pandhawa padha di plekotho dening Duryudana sabala.

Ing Suralaya, Antareja, Antasena, Petruk, Gathotkaca, lan Arjuna uga padha rembugan sapa kang pantes dadi wakling Prabu Puntadewa, ratu Ngamarta iku. Arjuna sing bakalan dadi panitiane.

“Wis, aku milih Siwa Anoman sing bakalan tak wisuda dadi ratune. Anoman iki jos gandhos lho.” usule Arjuna.

Petruk ora saruju amarga Anoman iku awujud kethek, ora pantes jarene. Banjur Arjuna micara.

“Yawis yen ngono, Gathotkaca wae piye?”

“Wah aja, Gathotkaca iku senajan nduweni kasekten nanging ora nduwe kapinteran babar pisan”,Antareja nyanggahi.

“Lha yen Antareja apa Antasena kui wae kepriye?, padha saruju pora?” Arjuna usul maneh.

“Wah yen kuwi aku ora saruju, kuwi ki cah-cah ora genah, ora sampurna pokoke, wegah milih aku, ora pantes dadi ratu”. Gathotkaca nyanggahi usulane Arjuna.

“Apa kowe kuwi wae Petruk?, gelem pora, Truk dadi ratu?” Arjuna usul maneh.

Petruk kaget, lha kok malah dheweke melu ditareni. “Lho kok malah aku, aku iki wong asor, kawula rendahan. Ora pantes aku kok dadi ratu, aku iki wis matur nuwun banget bisa dadi penasehat Pandawa. Ora gelem aku”.

Arjuna mbales “ Kowe kuwi kok ya ngrendah wae ta, Truk. Aja alesan wae kowe kuwi. Saiki banjur arep kepriye?”

“Ngene wae, aji Sumping Purba Kayun kae enggonen. Rikala Babad Alas Wanamarta lak ya ngono ta?  Sapa-sapa sing kiyat bakalan dadi wakiling Prabu Puntadewa” Petruk menehi solusi.

“Yawis ayo mara nyang kedhaton, tak weruhi wujude pusaka pethingat Sumping Purba Kayun.” Arjuna banjur nderekake menyang kedhaton.

            Kethimik-kethimik para satriya mlaku ngampiri Sumping Purba Kayun. Siji mbaka siji padha njajal nyedhaki Sumping Purba Kayun. Giliran sepisanan yaiku Anoman. Anoman kendhel langsung maju nantang puska pethingat iku. Ora ngira sawise iku dheweke thenger-thenger ora kuwat. Banjur Gathotkaca maju, uga ora kuwat babar pisan. Antareja uga ora kuwat ndeleng wujude Sumping Purba Kayun. Saiki ganti Antasena sing njajal.

“Wah penak iki, penak, lha lha kok muter-muter iki, mabuk aku.” Antareja lap-lapan sawise ndeleng Sumping iki. Banjur mundur, gantian jatahe Petruk. Petruk maju.

“Lha nek iki seger tenan, ngelu-ngelu ilang, mumet bablas.” Wangsulae petruk sawise ngadhep Sumping Purba Kayun.

Sumping Purba Kayun nyatu ing awake Petruk. Dadine Petruk sing bakalan dadi ratu. Kabeh padha bungah, padha saruju dening keputusan iki. Ning njero ati Petruk ngrasakake bakalan ana akeh perkara kang kudu dilakoni. Dadi ratu kuwi mesthi entuk coba wrna-werna, kudu nduweni watak jembar segara. Kudu nduweni lelakon becik, alus, adil, jujur, ora milih-milih. Sawise entuk pusaka pethingat iku, Petruk dadi sansaya merbawani, beda karo Petruk mbiyen. Sifat-sifat kang becik iku wis campur ning raga. Petruk saiki wis pantes yen dadi wakiling Prabu Puntadewa. Apamaneh sawise didandani nganggo rasukaning ratu, tambah ketok alus budine.

Petruk ngandhani marang para Pandhawa yen ora let suwe Pandhawa bakal dadi siji nglawan Negara Ngastina, nglwan sedulure dhewe. Para Pandhawa padha kuwatir yen omonge Petruk iku kedadeyan temenanan. Liya dina wis mulai ketok tandha-tandhane. Kedadeyan iku tenan anane. Baladewa lan Duryudana mulai ngetokake sifat gething marang Pandhawa. Ora let suwe padha nantang gelut karo Pandhawa. Para Pandhawa ngrasa tumindak kang ala iki kudu disingkirke, aja nganti tumindak salah kok dinengke wae.

Anoman lan Pandhawa banjur siap-siap  mangkat perang. Petruk ngetutake saka mburi. Perang kang dirancang dening Duryudana sabala iki tujuane namung arep nyingkirake Pandhawa. Dheweke bakalan bungah banget yen bisa ngrusak Pandhawa. Baladewa nyengkuyung Duryudana melu merangi Pandhawa. Petruk ngadhepi Baladewa, nanging ora merangi temenanan. Petruk tansah umak-umik ing batin. Kok gelem-geleme Baladewa diapusi Duryudana. Manikmaya uga entuk pengaruh saka Durga. Dina iki ora perang gedhe.

Liya dina, Baladewa lan Kresna menyang Suralaya arep nyirnakake Petruk. Dheweke entuk wadulan saka Durga yen Suralaya iku geger amarga ketamon petruk. Sawise tekan, Petruk malah paweh kanugrahan. Satriya Ngamarta padha entuk wejangan. Pandhawa, Baladewa, lan Kresna padha dikandhani marang Petruk. Baladewa lan Kresna banjur njaluk ngapura marang para Pandhawa lan uga Petruk. Saiki kabeh wis ngrti sapa sing bener sapa sing luput, sapa sing kudu dilawan. Kabeh padha metu kanthi nggawa ati kang panas kaya entes diobong. Murup mbulat-mbulat ora karuwan. Pandhawa kang diboncengi karo Baladewa lan Kresna marani Duryudana sabalane. Kapethuk Kartamarma, utusane Duryudana. Langsung Kartamarma dipateni dening Werkudara nganggo kuku pancanakane.

Tancep Kayon